Bij onbegrepen gedrag wordt door veel mensen gekeken naar experts: wat weten en kunnen zij waardoor het gedrag ophoudt of verdwijnt? Al decennia is de hoop dat meer kennis zal leiden tot minder vreemd of afwijkend gedrag – lang geloofden we dat dit alleen via wetenschappelijke kennis zou lukken.
Maar er bestaan ook al decennia andere kennisbronnen: die van wijze of ervaren mensen die veel begrijpen en bereiken met anderen. En van mensen die zichzelf vreemd hebben gedragen en onbegrepen zijn geweest en daarvan geleerd hebben. Zie bijvoorbeeld hier enkele oude maar nog altijd heel waardevolle bronnen. Ook ervaringskennis van professionals kan veel verschil maken.
Veel wetenschappelijke kennis in de zorg focust op specifieke interventies. Hoewel het in de praktijk en onderwijs vaak gaat over het ‘contact’ of de ‘therapeutische relatie’ ligt in het onderzoek vooral de nadruk op gecontroleerd onderzoek (voortkomend uit de medische context van het ziekenhuis). Daaruit moet duidelijk worden wat wel en niet werkt – en wat werkt moet strikt volgens protocol worden uitgevoerd. Langs deze weg zijn successen geboekt maar is ook een werkelijkheid gecreëerd waarin er voor afgebakende (doel)groepen veel goed onderzochte behandelingen bestaan maar voor groepen die ‘rommelig’ of ‘complex’ zijn niet. Gelukkig bestaan er ook andere vormen van wetenschappelijk onderzoek die meer ruimte bieden voor mensen, situaties en interacties die minder eenvormig of voorspelbaar zijn.
Voor ons zijn ervaringskennis, professionele kennis en wetenschappelijke kennis in principe gelijkwaardig – mits zorgvuldig gewogen op kwaliteit en reikwijdte.