In dit onderzoek werd onderzocht welke factoren ertoe leiden dat verpleegkundigen in de geestelijke gezondheidszorg niet-psychotische chronische patiënten als ‘moeilijk’ bestempelen. Het onderzoek, uitgevoerd onder 1.946 Nederlandse psychiatrisch verpleegkundigen, gebruikte een vragenlijst om verschillende patiënt-, professional-, behandelings- en sociale variabelen te beoordelen. Uit de analyse bleek dat de perceptie van moeilijkheid vooral verband hield met complexe behandelingsituaties, en minder met individuele patiëntkenmerken.
Inzicht in de ‘Moeilijke’ Patiënt
Het label ‘moeilijk’ wordt vaak gebruikt in de geestelijke gezondheidszorg en kan verwijzen naar een diversiteit aan situaties, zoals patiënten die niet verbeteren, interpersoonlijk uitdagend zijn, of zich in complexe sociale en behandelingsituaties bevinden. Dit onderzoek richtte zich specifiek op niet-psychotische chronische patiënten. Er werd geconstateerd dat ongeveer 28% van deze patiënten als moeilijk wordt ervaren, wat hoger is dan in ander onderzoek, maar lager dan bij bepaalde patiëntgroepen met hoge zorgconsumptie. De studie identificeerde zes variabelen die onafhankelijk gerelateerd waren aan het label ‘moeilijk’. Opvallend was dat geen van deze variabelen direct gerelateerd was aan de diagnose van de patiënt. De belangrijkste factoren bleken gerelateerd te zijn aan de perceptie van de professional (zoals gevoelens van machteloosheid en pessimisme over de veranderingspotentie van de patiënt), de intensiteit van de behandeling (aantal contacten per week en opname in een gesloten afdeling in het afgelopen jaar) en het aantal psychosociale problemen.
Betekenis voor de Praktijk
De bevindingen suggereren dat de perceptie van moeilijkheid eerder een kenmerk is van de behandelingsituatie dan van individuele patiëntkenmerken. Dit benadrukt het belang van een goede therapeutische relatie, overeenstemming over de zorgbehoeften tussen patiënt en professional, en organisatorische aanpassingen om kwalitatief hoogwaardige zorg te bieden in complexe behandelsituaties. De resultaten kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van screeningstools en preventieve maatregelen om de perceptie van moeilijkheid in de toekomst te verminderen.
Conclusie
De studie toont aan dat de perceptie van patiënten als ‘moeilijk’ voornamelijk gerelateerd is aan complexe behandelingsituaties en de percepties van professionals, eerder dan aan individuele patiëntkenmerken. Deze inzichten kunnen bijdragen aan verbeterde behandelingsstrategieën en een betere therapeutische relatie in de geestelijke gezondheidszorg